طبق تحقیقات پزشکی سر درد در انسان دلایل مختلفی می تواند داشته باشد مانند : استرس، ضعف دید چشم ها، خستگی مُزمن و یا حتی کم آبی بدن . اما به هر حال توصیه می شود قبل از این که برای رفع این عارضه فوراً به سراغ داروهای شیمیایی بروید ، از یک تجربۀ ورزشی برای درمان سردرد خود استفاده کنید . زیرا یک روش ورزشی مناسب می تواند با تنظیم و تقویت جریان خون در بدن ، به طور حیرت انگیزی انواع زیادی از دردها و تنش ها را تا حدود زیادی از بین ببرد .
یکی از ورزش هایی که این روزها از طرف مردم توجه بسیاری به آن می شود ، ورزش یوگا است. بسیاری از افراد که در طول شبانه روز فعالیت زیادی دارند و دچار انواع خستگی های جسمی و روحی می شوند ، از این ورزش برای به دست آوردن انرژی دوباره استفاده می کنند . زیرا ورزش یوگا به خوبی باعث ایجاد آرامش روحی و جسمی در هر انسانی می شود . از جمله مهمترین مصداق های عملی این ادعا درمان سردرد با حرکات یوگا است . در واقع یوگا یك نظام خودیاری فردی برای حفظ تندرستی و پیشرفت روحی و معنوی است . لذا از میان تمام روشهای ورزشی که برای حفظ و ارتقاء تندرستی وجود دارد ، تمرینات ورزش یوگا می تواند در این زمینه بسیار مؤثر باشد .
درمان سر درد با حرکات یوگا
با توجه به اینکه تکنیک‌های فرم بدنی ، تنفسی و تمرکزی ورزش یوگا ، تاثیر مثبت قابل ملاحظه ای در درمان سردرد انسان دارد ، می توان از این ورزش به عنوان یک درمان مکمل به همراه داروهای گیاهی یا شیمیایی استفاده کرد . البته طبق تحقیقات می توان گفت که مهمترین اثر مثبت ورزش یوگا روی سیستم عصبی مرکزی مغز انسان است که باعث کاهش استرس و اضطراب شده و می تواند یکی از مهمترین دستاوردهای تمرینات ورزش یوگا محسوب شود ، زیرا خودِ این کاهش استرس به علت تعادل بین سیستم اعصاب سمپاتیک و پاراسمپاتیک ایجاد می شود . معمولاً اعصاب سمپاتیک در انسان در یک شرایط اضطراری محیطی فعال می شود و باعث هیجان زدگی در فرد می گردد ، ولی سیستم اعصاب پاراسمپاتیک بر خلاف سمپاتیک بدن انسان را آرام و راحت می‌کند و به طرز عجیبی موجب آرامش سطح تنفسی ، کاهش شدّت ضربان قلب و کاهش فشار خون شده و همچنین باعث بهبود حرکت جریان خون به سمت ارگانهای حیاتی داخلی بدن می شود. ورزش یوگا با ایجاد تعادل در بین این دو سیستم عصبی به کاهش استرس و اضطراب و ایجاد آرامش عمومی در بدن فرد کمک می کند.
با درنظر گرفتن این واقعیت که در اکثر بیماران مبتلا به سردردهای میگرنی و تنش عصبی ، نشانه هایی از افسردگی نیز مشهود است و کاهش افسردگی رابطۀ مستقیمی با کاهش سردرد نیز دارد . لذا با توجه به اینکه استرس خود نوعی تنش روحی به حساب می آید ، بنابراین در تشدید سردردهای میگرنی و ایجاد سردردهای تنشی نقش مهمی ایفا می کند . با این اوصاف یوگا نقش بسیار مهمی در پیشگیری از استرس و رفع آن دارد .
توجه داشته باشید که هر شکلی از ورزش یوگا ، حتی ساده ترین حرکات این ورزش می تواند برای کم کردن میزان استرس ما مؤثر باشد ، بویژه تمرینهای تمرکزی و تمرین حالت رها سازی عمیق بدن ( یا به اصطلاح شاواسانا ) . یوگا حتی در درمان گرفتگی ها و کوفتگی های عضلانی پشت ، گردن و سر که خود باعث ایجاد سردردهای آزاردهندۀ تنشی می شود نیز موثر است . ما در ورزش یوگا یاد می گیریم که عضلات بدن و بخصوص سر و گردن را به کمک حالتهای تمرکزی شل و رها کنیم . که این کار موجب افزایش جریان خون در عروق مغز و کاهش اسپاسم عصبی و همچنین گرفتگی های عضلات سر و گردن می شود . اما نکته اینجاست که فقط گرفتگی های عضلانی نیستند که موجب سردردهای آزاردهنده در انسان می شوند ، بلکه ضعف عضلات مختلف بدن و نیز عدم استفاده درست از آنها در زندگی روزانه ، هم می تواند دردسر و سردرد را با هم برای ما به ارمغان بیاورد .
در این میان بعضی تمرینات موسوم به آسانا در ورزش یوگا می تواند عضلات سر و گردن را به طور قابل ملاحظه ای قوی کرده و طرز استفاده درست از آنها را نیز به ما آموزش بدهد و همچنین با تصحیح وضعیت ها و قرار گرفتن های اشتباه : مثل نگه نداشتن سر به سمت جلو در یک بازۀ زمانی طولانی ، فرم صحیح ستون فقرات ما را اصلاح کند .
چند آموزش برای درمان سر درد با ورزش یوگا
حرکت اول موسوم به حرکت نوزاد : این حرکت در تمرینات ورزش یوگا برای کاهش استرس ، اضطراب و سر درد می تواند مفید باشد .
- با آرامش تمام روی زانوهای خود بنشینید .
- سپس زانوهایتان را از هم جدا کرده و پنجۀ پاها را به هم نزدیک کنید به شکلی که انگشتان پاهایتان یکدیگر را لمس کنند .
- حالا خم شده و بدن خود را تا آنجا که می توانید بین رانها قرار دهید ، تا جایی که پیشانی شما روی زمین قرار گیرد .
- در این حالت دست ها را تا جایی که می توانید به سمت جلو بکشید تا در ناحیۀ بالا تنۀ خود احساس کشش کنید .
-هر چقدر می توانید باسن را به طرف پایین بکشید و روی نفس کشیدن خود تمرکز کنید .
- سی ثانیه در همین حالت مانده و دوباره به حالت اولیۀ خود برگردید .
حرکت دوم : این حرکت نیز می تواند شرایط و مقدمۀ یک استراحت کامل را برای بدن شما فراهم کند .
- کاملاً به پشت روی سطح زمین بخوابید .
- پاهایتان را از یکدیگر جدا کنید .
- دستهای خود را کنار بدنتان بگذارید . به فرمی که کف دستهایتان به سمت آسمان باشد .
- حالا بین 5 تا 30 دقیقه در این حالت ، آرام بمانید .
حرکت سوم : این حرکت باعث تقویت جریان خون در ناحیۀ کشالۀ ران ، ساق و مچ پای شما شده ، و موجب آرامش کلی عصبی نیز می شود .
- بر روی زمین و در مقابل دیوار با فاصلۀ مشخصی دراز بکشید و پاهایتان را به دیوار تکیه بزنید . سعی کنید زاویۀ پاها با زمین کمتر از 45 درجه نباشد .
- حالا چشم های خود را ببندید و دست ها را کاملاً از هم باز کنید .
- روی نَفَسهایتان تمرکز کنید و 10 الی 15 دقیقه با آرامش در این حالت بمانید . اگر در بین هر چند تنفس یک نفس عمیق هم داشته باشید تأثیر کارتان بهتر می شود .
حرکت چهارم :
- روی زانوهای خود بنشینید طوری که ساق پاها کاملاً با هم موازی باشند و تقریباً به اندازۀ عرض ران ها از هم فاصله داشته باشند .
- دست ها را به پشت برده و در هم قفل کنید ، سپس به آرامی به طرف جلو خم شوید .
- حالا سعی کنید سرتان را تا جایی که می توانید به زمین کنید و دست ها را نیز در پشت خود بکشید . البته دست های خود را نیز تا آنجا که می توانید به طرف جلو و زمین بکشید تا جایی که کشش را در قفسه سینه ، شانه ها و پشت گردن کاملاً احساس کنید .
- به اندازه زمان پنج مرتبه نفس کشیدن عمیق یا بیشتر بدنتان را در این حالت نگه دارید .
حرکت پنجم : این حرکت برای رفع کوفتگی و کشش جلوی گردن و قفسۀ سینه تأثیرگذار است ، و همچنین باعث بهبود گرفتگی عضلات کمر نیز می شود .
- در حالی که پاها را به اندازه عرض شانه باز کرده اید ، بر روی ساق پاهایتان در حالت چهار زانو به آرامی بنشینید .
- بعد کف دست ها را پشت پنجۀ پاها و در فاصله چند سانتی متری پاشنه ها قرار دهید .
- سپس تا آنجا که می توانید سر خود را به سمت عقب خم کنید .
- حالا به اندازۀ مدت زمان پنج مرتبه نفس کشیدن عمیق یا بیشتر ، خود را در این حالت نگه دارید .
اهمیّت اجرای منظم و طولانی مدت ورزش یوگا
البته باید توجه داشت كه وماً انجام منظم و طولانی مدت تمرینات ورزش یوگا است ، که می تواند تغییرات مثبت جسمی و روانی در بدن انسان تولید كند . و انجام روشهای نامنظم و حرکات خودسرانه فردی ممكن است نتیجۀ عکس بدهد .
در آخر باید گفت ; اگر بخواهیم درمانی قطعی برای بسیاری از امراض ، دردها و اختلال های عصبی ، روانی و بیماری ها را از تمرینات ورزش یوگا طلب کنیم ، باید به دنبال استادی وارسته و فرهیخته در این زمینه باشیم تا زیر نظر او به تمرین های طولانی مدت و منظم بپردازیم .
گردآوری ، ویرایش و نگارش : کاروک
درباره این سایت